Bài 1: Xuất Êdíptô ký 1:7-14: "Thắng Hơn Sức Lôi Kéo Lạ Lùng Của Aicập"

Xuất Êdíptô ký 1:7-14

THẮNG HƠN SỨC LÔI KÉO LẠ LÙNG CỦA  AICẬP

Phần giới thiệu: Một trong những khoa nghiên cứu quan trọng nhất khi đến với Kinh thánh là lãnh vực nghiên cứu ai cũng biết là "chú giải". Từ ngữ nầy đề cập tới "khoa giải thích Kinh thánh". Trong khoa học nầy, có nhiều nguyên tắc có thể được áp dụng cho một phân đoạn Kinh thánh để quyết định ý nghĩa thích ứng. Một trong các nguyên tắc ấy là "nguyên tắc nhắc nhở đầu tiên ". Nguyên tắc nầy chỉ ra cách một đề tài được sử dụng khi nó được nhắc tới đầu tiên trong Kinh thánh quyết định cách sử dụng nó xuyên suốt cả Kinh thánh.

            Trong phân đoạn Kinh thánh của chúng ta, một trong các đề tài được nhắc tới trong xứ Aicập. Nếu chúng ta áp dụng nguyên tắc nhắc nhở đầu tiên cho xứ Aicập, chúng ta phải đi ngược lại về Sáng thế ký 12:10-20. Trong những câu nầy, Ápraham không màng đến ý chỉ của Đức Chúa Trời đi xuống xứ Aicập rồi như một kết quả, ông đã kinh nghiệm một số hậu quả tiêu cực. Vì lẽ đó, lần thứ nhứt Aicập được nhắc tới trong Kinh thánh, nó được nhắc tới trong một kiểu cách tiêu cực. Vấn đề nầy đề ra giai điệu cho cách Aicập phải được tra xét đến khắp cả Kinh thánh.

            Thực vậy, xứ Aicập là một kiểu cách nói tới thế gian. Điều nầy là thực vì xứ ấy cầm giữ dân sự của Đức Chúa Trời trong vòng nô lệ, nó dẫn tới sự chết và nó bị một bạo chúa độc ác cai trị. Với điều nầy trong trí, thật là lý thú khi thấy sức lôi kéo lạ lùng mà Aicập đã có trên đời sống của hạng thánh đồ của Kinh thánh. Thí dụ, Ápraham đi xuống xứ Aicập trong lúc có đói kém, Sáng thế ký 12:10-20. Cháu nội ông là Giacốp đã làm theo cùng một việc ấy, Sáng thế ký 42:1-3. Khi Aga cần có một cô dâu cho Íchmaên, bà đã cưới cho con trai mình một cô dâu từ xứ Aicập, Sáng thế ký 21:21. Và, ngay cả sau khi họ được giải cứu ra khỏi vòng nô lệ nghiệt ngã trong xứ ấy, con cái Israel đã ao ước muốn trở lại xứ Aicập.

            Trước khi chúng ta xem xét hạng người như Ápraham và Giacốp, có lẽ chúng ta nên công nhận sự thực là chúng ta cũng kinh nghiệm một sức lôi kéo lạ lùng từ thế gian, là Aicập của chúng ta. Thực vậy, phần nhiều người trong dân sự của Chúa đã phí mất một lượng quan trọng cuộc sống của họ, một là quay nhìn lại xứ Aicập, hay nhất định sống ở đó trọn cả đời. Tối nay, tôi muốn sử dụng các kinh nghiệm của Israel với Aicập rồi nói cho bạn biết một thời điểm về việc Thắng Hơn Sức Lôi Kéo Lạ Lùng Của Aicập. Bạn và tôi không phải sống loại đời sống thất bại, xác thịt, nguội lạnh về mặt thuộc linh. Chúng ta có thể, bởi ân điển của Đức Chúa Trời, bước đi trong đắc thắng và quyền phép. Các tư tưởng tôi muốn chia sẻ với bạn tối nay sẽ nói cho chúng ta biết làm sao điều nầy là khả thi.

I. CHÚNG TA NHÌN THẤY ISRAEL BỊ AICẬP THỐNG TRỊ.

A. Nổi khổ khi bị họ thống trị - Xuất Êdíptô ký 1:10-22; 11:1-14 – Như Kinh thánh tường thuật lại, nổi thống khổ mà dân Isarel đã chịu đựng gần như là không thể tưởng tượng được. Tất nhiên, điều nầy phác hoạ ra thật sống động tình trạng nô lệ mà những kẻ làm phu tù của hệ thống thế gian nầy đã chịu đựng, Êphêsô 2:1-3. Sống ngoài ý chỉ của Đức Chúa Trời sẽ chẳng bao giờ được xem là một hành trình đầy khoái lạc bao giờ. Đó là thời kỳ nô lệ nghiệt ngã, tối tăm và đày đoạ.

B. Đà gia tăng quyền thống trị của họ - Xuất Êdíptô ký 5:5-19 – Sau một thời gian, tình trạng nô lệ mà Israel chịu đựng ngày càng tồi tệ hơn thay vì là dễ chịu hơn. Điều nầy luôn luôn là phương thức cho những ai bị bẫy trong thế gian. Họ bị cuốn đi càng lúc càng mạnh mẽ hơn theo thời gian. Những cơn nghiện của họ càng lúc càng đậm đà hơn theo thời gian. Họ thấy bản thân họ đã bắt rễ thật sâu trong thế gian hơn trước đây bao giờ. (Lưu ý: Đây là lý do tại sao thật là khó cho những người lớn tuổi hơn đưa ra sự đầu phục đối với Đức Chúa Jêsus Christ. Thời gian và tội lỗi làm cho lương tâm phải tàn héo đi và tấm lòng chai cứng đi!)

(Lưu ý: Có phải điều nầy nhắc cho bạn nhớ đến chỗ bạn sống trước khi Chúa Jêsus tìm ra bạn rồi giải cứu linh hồn bạn không? Có thể lắm, vì Ngài giải cứu chúng ta ra khỏi tình trạng nô lệ kinh khiếp nhất có thể hình dung được; tình trạng nô lệ cho tội lỗi! Chúng ta phải ngợi khen Chúa về cái ngày mà Ngài buông tha chúng ta ra khỏi tình trạng nô lệ cho tội lỗi!)

C. Sản phẩm của sự họ thống trị - Xuất Êdíptô ký 2:1-10 – Ở giữa tình trạng nô lệ, một đấng cứu tinh đã chào đời ở giữa họ. Họ chẳng chú ý bao lăm đối với người ấy, thế nhưng một ngày kia, người ấy sẽ dấy lên để giải cứu họ ra khỏi tình trạng nô lệ của họ. (Lưu ý: Chính trong cách thế giới tội lỗi tối tăm bị rủa sả nầy mà Đức Chúa Trời đã sai Con yêu dấu của Ngài phải chào đời, để sống và chịu chết cho nhân loại. Một ít người công nhận hay tiếp nhận Ngài khi Ngài xuất hiện, Giăng 1:11, nhưng mọi sự Ngài hoàn thành trong khi Ngài còn ở đây đã phá vỡ xiềng xích của tội lỗi cho mọi người nào chịu tin cậy Ngài bởi đức tin, Luca 4:18).

II. CHÚNG TA NHÌN THẤY ISRAEL ĐƯỢC CỨU RA KHỎI AICẬP

A. Họ được cứu bởi chương trình của Đức Chúa Trời - Xuất Êdíptô ký 3-4 – Chương trình của Đức Chúa Trời giải cứu Israel còn già hơn Môise nữa. Thực vậy, một số trong các chi tiết của chương trình đó đã được báo cho Ápraham mấy trăm năm trước kia, Sáng thế ký 15:13-14. Trong đại sảnh hội nghị của Thiên đàng, Đức Chúa Trời đã quyết định bằng cách nào và khi nào Ngài sẽ giải cứu dân Israel. Khi Môise có mặt, Đức Chúa Trời đưa chương trình của Ngài vào hành động. Đây là một chương trình đòi hỏi đức tin và sự vâng lời, nhưng đây là một chương trình đã được định phải thành công. (Lưu ý: Chương trình cứu rỗi giải cứu bạn và tôi ra khỏi tình trạng nô lệ của tội lỗi không được cân nhắc như một tư tưởng đến sau khi Chúa Jêsus chịu chết trên thập tự giá. Đây không phải là phương án B. Kể từ trước khi sáng thế, đã có duy nhứt một chương trình giải cứu hạng tội nhân bị hư mất của thế gian. Đây là một chương trình được cưu mang trên Thiên đàng, Khải huyền 13:8. Các chi tiết của chương trình nầy trải qua thời gian đã bị rò rỉ, nhưng rốt lại chương trình ấy đã được hoàn tất trọn vẹn trên một ngọn đồi gọi là Gôgôtha khi Đức Chúa Jêsus Christ phó mạng sống Ngài và đổ huyết ra để chuộc lấy hạng tội nhân. Đây là một chương trình đòi hỏi đức tin và sự vâng lời, Êphêsô 2:8-9, Công Vụ các Sứ Đồ 16:31; và đây là một chương trình sẽ có hiệu quả cho hết thảy những ai tiếp nhận nó cho riêng mình).

B. Họ đã được giải cứu bởi quyền phép của Đức Chúa Trời - Xuất Êdíptô ký 5-13 - Minh hoạ: Phân đoạn Kinh thánh. Đức Chúa Trời đã thả cơn thạnh nộ của Ngài ra nghịch lại xứ Aicập và đã cứu dân sự Ngài bằng sự tỏ ra quyền phép rất đáng sợ. Ngài đã chuộc họ bởi sự thực thi quyền phép cả thể của Ngài. (Lưu ý: Sự cứu rỗi không đến qua việc luận lẽ của con người, sự nhơn đức của con người, hay các việc làm của con người. Sự cứu rỗi là công tác duy nhứt của Đức Chúa Trời Toàn Năng. Ngài hình thành chương trình. Ngài cung ứng huyết. Ngài kêu gọi hạng tội nhân. Ngài cứu vớt tội nhân. Ngài gìn giữ tội nhân. Ngài thực thi ơn cứu rỗi mà chẳng cần một sự trợ giúp hay can thiệp nào!)

C. Họ được giải cứu trong sự ngợi khen Đức Chúa Trời - Xuất Êdíptô ký 14:8 - Minh hoạ: Phân đoạn Kinh thánh. Số người nầy rời Aicập đàng sau sự ngợi khen Đức GIÊHÔVA cho thấy họ đã được giải cứu. Họ đã được chuộc và họ rất phấn khích. (Lưu ý: Có nhớ ơn ấy như thế nào khi lần đầu tiên nó chiếu trên bạn cho thấy bạn đã được cứu rồi không? Có nhớ sự phấn khích và ngợi khen đầy dẫy tấm lòng của bạn đối với Chúa không? Có nhớ thể nào bạn đã khao khát về nhà của Ngài, Lời của Ngài, sự ca hát và thờ lạy của Ngài không? Bạn có thể nhớ được chuộc là như thế nào không? Có phải sự ấy dường như là rất thật tối nay không?)

III. CHÚNG TA NHÌN THẤY DÂN ISRAEL MONG ƯỚC AICẬP

(Minh hoạ: Mặc dầu họ đã kinh nghiệm một ơn giải cứu lớn lao thể ấy ra khỏi tình trạng làm nô lệ trong xứ Aicập, dân Israel tiếp tục kinh nghiệm một sức kéo ngược lại thật kỳ dị muốn trở lại với xứ mà họ làm nô lệ và ngã chết đó. Tôi nhìn thấy cùng một sự việc ấy trong đời sống của chúng ta là những người tin Chúa. Mặc dầu chúng ta đã được buông tha tự do, vẫn còn có một sức kéo ngược trở lại với thế gian cùng mọi hấp dẫn của nó. Hãy chú ý một vài lãnh vực mà ở đó điều nầy là thực cho Israel và ở đó nó cũng rất thực cho chúng ta nữa).

A. Họ ước ao tình trạng an ninh ở Aicập - Xuất Êdíptô ký 14:10-11 - Minh hoạ: Phân đoạn Kinh thánh. Trong xứ Aicập, họ là hạng nô lệ, nhưng nếu họ lo làm công việc của họ, họ sống an ninh và họ biết phải trông đợi điều gì. Pharaôn là kẻ thù của họ, nhưng ít nhất ông ta không tìm cách để giết chết họ! Còn bây giờ, ông ta đang trên đường truy đuổi Israel và ông ta dự tính đưa họ đến chỗ chết! (Lưu ý: Đây là cú sốc cho một tân tín hữu khi chiến trận thuộc linh đầu tiên nổ ra. Satan, là chủ nô cũ, đang làm mọi sự trong quyền lực của hắn đánh bại những người nào cam kết phục vụ Chúa Jêsus, là Chủ Nhân mới. Đôi khi, các trận chiến thuộc linh nầy và các chiến trận với tư dục và những điều ham muốn của xác thịt áp đảo người tin Chúa và người ấy (nam hay nữ) mong muốn quay trở lại xứ Aicập).

B. Họ mong muốn những nguồn tiếp trợ của xứ - Xuất Êdíptô ký 16:2-3; Xuất Êdíptô ký 17:3; Dân số ký 20:4 - Minh hoạ: Phân đoạn Kinh thánh. Trong xứ Aicập, dân Israel có thể nương cậy vào việc có nhiều đồ ăn và nước uống để họ sử dụng. Khi họ rời đi để bước theo Đức Chúa Trời, họ bị buộc phải sống đời sống của họ bởi đức tin. Tin cậy Ngài ban cho họ những gì họ có cần từng phút một. (Lưu ý: Đường lối của thế gian có ở trước mặt là nói dối, trộm cắp và lừa đảo để có được những gì bạn mong muốn và có cần. Đường lối của Đức Chúa Trời là chờ đợi nơi Ngài cung ứng cho bạn những gì Ngài mong muốn bạn phải có, Mathiơ 6:33. Điều nầy không hấp dẫn đối với phần nhiều người trong số các thánh đồ của Ngài. Các nan đề của Israel là không kiên nhẫn và không biết ơn! Họ muốn quay trở lại với xứ Aicập, ở đó ít nhất họ có thể toan tính các bữa ăn của họ. Phần nhiều người trong số con cái của Đức Chúa Trời cũng không chống nổi sức kéo của thế gian khi họ cảm thấy không có khả năng tin cậy Chúa bởi đức tin đối với mọi nhu cần của họ. Nhưng, bạn có thể tin cậy Ngài, Thi thiên 37:25; Philíp 4:19).

C. Họ mong muốn các thần xứ Aicập - Xuất Êdíptô ký 32:1-8 - Minh hoạ: Phân đoạn Kinh thánh. Dân sự Israel đã tìm cách biến họ thành các thần mới để thờ lạy. Các thần mới của họ chỉ là các thần của xứ Aicập mà thôi. Họ mong muốn những thứ mà họ đã thờ lạy khi họ còn là hạng nô lệ. (Lưu ý: Chính việc ấy có thể xảy ra cho dân được chuộc của Đức Chúa Trời. Khi chúng ta nhìn lại nơi những thứ đã chiếm lĩnh tâm trí của chúng ta trong thế gian, chúng ta có thể bắt đầu khao khát những thứ đó nữa. Có thể chúng ta thờ lạy tiền bạc, quyền lực, tình dục, sự chú ý, của cải, v.v… Các thần của thế gian có thể là một sợi dây rất cứng chắc kéo chúng ta ngược về với cái nắm bắt của thế gian).

D. Họ mong muốn sự ổn định của xứ Aicập - Dân số ký 21:4-5 - Minh hoạ: Phân đoạn Kinh thánh. Dân Israel đã làm bằm về "đường lối". Họ nghĩ con đường ấy quá nhọc nhằn và quá khó khăn. Họ khao khát đời sống mà họ đã sống trong xứ Aicập, ở đó mỗi ngày họ có thể dự đoán trước là sẽ như thế nào! Đây có thể là một đời sống vất vả và làm nô lệ, song ít nhất là họ biết rõ phải trông đợi gì khi mặt trời mọc lên. (Lưu ý: Cuộc sống với đức tin thì rất khác biệt! Người được chuộc của Chúa không hề biết con đường sự sống sẽ dẫn họ tới đâu. Một vài ngày, Ngài dẫn dắt họ qua đồng cỏ xanh tươi và mé nước bình tịnh đầy phước hạnh của Ngài. Những ngày khác, Ngài dẫn dắt chúng ta qua trũng bóng chết. Thế nhưng, Ngài luôn luôn dẫn dắt chúng ta! Điều đó là quan trọng! Đấy là những gì khiến cho con đường có thể cưu mang nổi. Khi chúng ta đánh mất tầm nhìn về Đấng Chăn Chiên, chúng ta sẽ lấy làm mệt mõi khi đi đường và khao khát về sự hứa hẹn của thế gian và phương cách sống của nó. Đấy là lý do tại sao chúng ta phải nhìn vào mặt của Đấng Chăn Chiên khi chúng ta hành trình, Hêbơrơ 12:2).

E. Họ xem khinh Đấng Cứu Tinh của họ từ xứ Aicập - Phục truyền luật lệ ký 1:27 – Hạng người xác thịt nầy đã cả gan lớn tiếng chống nghịch Đức Chúa Trời là Đấng đã giải cứu họ ra khỏi tình trạng nô lệ! Họ đã vu cáo Ngài về việc thù ghét họ khi, kỳ thực, mọi sự mà Ngài đã làm là vì ích cho họ! (Lưu ý: Bạn có thể nghĩ rằng bạn sẽ chẳng bao giờ nói ra một việc gì giống như thế, nhưng chúng ta thốt ra việc ấy mà không cần phải mở miệng của mình. Khi chúng ta từ chối không thờ lạy Chúa theo như Ngài đã truyền, thế thì chúng ta đã xem khinh Ngài rồi. Khi chúng ta  chễnh mãng đối với Ngài và nhà của Ngài, chúng ta đang phạm tội miệt khinh Chúa. Khi chúng ta sống theo xác thịt và thế gian, chúng ta đang công khai xem khinh Chúa là Đấng đã chuộc chúng ta ra khỏi tội lỗi và nói: "Tôi muốn có thế gian hơn Đức Chúa Cha!" Đây là một thảm hoạ khi dân sự của Đức Chúa Trời sống có tính cách họ thù ghét Đấng đã mua họ ra khỏi tình trạng nô lệ!)

IV. CHÚNG TA NHÌN THẤY ISRAEL ĐANG DÃY CHẾT TRONG XỨ AICẬP

(Minh hoạ: Chết đối với ảnh hưởng của thế gian trong đời sống chúng ta là điều khả thi. Điều nầy có thể xảy ra trong một hay hai cách. Cả hai cách ấy đã được phác hoạ cho chúng ta thấy bởi Israel).

A. Đa số họ đã ngã chết trong một đất ô uế - Dân số ký 14:3; 22-45 - Minh hoạ: Phân đoạn Kinh thánh. Vì họ từ chối không bước theo chương trình của Đức Chúa Trời và họ đã quyết định rằng đường lối của họ thì tốt hơn đường lối của Ngài, Ngài đã để cho họ phiêu bạt trong đồng vắng cho tới chừng hết thảy họ đều đã ngã chết! Trong 40 năm, họ phiêu bạt trong đồng vắng, khao khát những khoái lạc của xứ Aicập. Có lẽ họ đã quên rằng họ là hạng nô lệ trong xứ Aicập. Có lẽ họ đã quên cái nọc lằn roi của những tên cai nô lệ quất trên lưng họ. Có lẽ họ đã quên đi nổi nhọc nhằn chẳng tạo gì được cho họ cả trừ ra tình trạng nô lệ, nhiều nhọc nhằn và chết là điều cuối cùng. Những gì họ đã quay nhìn lại với thứ tư dục đó thực sự không phải là những thứ luôn tồn tại! Nhưng, vì Aicập đã bắt rễ sâu trong tấm lòng của họ, họ đã bị ngăn trở không cho vào trong đất hứa trong chiến thắng. Họ đã chết với Aicập trong tấm lòng của họ, và chỉ với cái chết của họ thì họ mới thực sự chết với Aicập. (Lưu ý: Nhiều người trong gia đình của Chúa đang sống trong chính khuôn khổ đáng buồn ấy hôm nay. Họ say mê với thế gian và với những gì họ khát khao ở đó, đến nỗi họ không còn có khả năng để thắng hơn lực kéo của thế gian rồi gục chết trong thất bại, không hề bước đi trong chiến thắng của Đức Thánh Linh. Thời điểm duy nhứt họ thực sự chết với thế gian là khi xác thịt họ nằm xuống. Đấy là một cách đáng buồn phải sống, và ấy chẳng phải là vì điều đó mà Chúa Jêsus cứu chúng ta!)

B. Thiểu số gục chết trong Đất Hứa - Dân số ký 14:30 - Minh hoạ: Phân đoạn Kinh thánh. Chỉ có hai người đã rời khỏi Aicập là những người trưởng thành đã được phép bước vào đất hứa trong chiến thắng. Họ đã được phép được như thế là vì họ nhìn tới đàng trước thay vì nhìn lại sau. Họ mong muốn những gì Đức Chúa Trời dành cho họ ở đó thay cho mọi thứ họ đã bỏ lại ở sau lưng kia. Họ đã nhìn thấy Aicập y như nó vốn có và chẳng muốn làm gì với xứ ấy nữa. Họ muốn thứ tốt nhứt Đức Chúa Trời dành cho họ và họ đã nhận lãnh nó từ tay của Chúa. Đồng thời, thật là thú vị khi để ý thấy rằng sau khi Israel băng qua sông Giôđanh rồi vào trong đất hứa, chẳng còn thấy nhắc tới người nào khao khát muốn quay trở lại xứ Aicập nữa. (Minh hoạ: Sông Giôđanh thường được minh hoạ là sự chết, còn đất hứa là Thiên đàng. Điều nầy quả là thần học đúng đắn! Đất Hứa là đời sống đắc thắng nơi một tín đồ và sông Giôđanh tiêu biểu cho hàng rào phân rẻ giữa đời sống cũ và đời sống mới đắc thắng trong Đức Chúa Jêsus Christ). (Lưu ý: Giống như Calép và Giôsuê, thắng hơn lực kéo của Aicập là khả thi cho bạn và tôi hôm nay! Cách thức để đạt được sự đắc thắng nầy đã được đề ra cho chúng ta bởi Sứ đồ Phaolô trong Philíp 3:13-15. Bí quyết cho việc thắng hơn quá khứ nằm trong chỗ với tới những việc mà Đức Chúa Trời đã dành cho bạn ở đàng kia trong tương lai. Bạn có thể để Aicập lại sau lưng cho đến đời đời, nhưng việc ấy sẽ chẳng bao giờ xảy ra cho tới chừng bạn muốn nó xảy ra! Aicập sẽ luôn luôn là một nan đề trong đời sống của bạn cho tới chừng bạn nhìn nhận đó là một nan đề, I Giăng 1:9, và bạn thực thi những bước cụ thể xuống sông Giôđanh giữa bạn và nó. Làm sao bạn làm được việc ấy? Bằng cách đặt một khoảng cách nào đó giữa bạn và Aicập của bạn! Bạn phải rời khỏi xứ ấy và mọi sự đang nắm lấy bạn và hứa hẹn với bạn, II Côrinhtô 6:17).

Phần kết luận: Nếu chúng ta thành thực hôm nay, phần nhiều người trong chúng ta sẽ phải nhìn nhận rằng chúng ta có quá nhiều vợ của Lót trong chúng ta. Bà là một phụ nữ đầy dẫy Aicập, Sôđôm của bà ta, đến nỗi bà ta đã chết với nó đã chôn sâu trong tấm lòng của bà ta, Sáng thế ký 19:26. Có người nói rằng bà ta đã "bỏ chạy theo một con đường mòn, đã sống trong căng thẳng và đã ngã chết trong một khúc quanh". Tại sao bà ta đã kết thúc theo cách như thế chứ? Vì bà ta quay nhìn lại sau đến Aicập của bà ta. Cái nhìn ấy đã giết chết bà ta và nó sẽ làm y như thế cho bạn đấy! Có thể đấy là lý do tại sao Chúa Jêsus dạy chúng ta phải "nhớ đến vợ của Lót ", Luca 17:32. Ở một mặt, Lót không hề nhìn lại sau và ông đã được cứu. Đâu là điều tốt nhứt đang mô tả bạn hôm nay?

            Thắng hơn sức lôi kéo kỳ dị của Aicập trong đời sống của bạn sẽ chẳng bao giờ là dễ dàng đâu. Nhưng, nó có thể đạt được bởi đức tin nơi Chúa và bởi việc đặt một khoảng cách nào đó giữa bạn và những thứ đang kéo ngược bạn lại kìa. Nếu bạn đang vật vã với sức lôi kéo của Aicập trong đời sống của bạn, tại sao không đến trước mặt Chúa hôm nay rồi tìm được sự cứu giúp bạn có cần trong việc để cho sông Giôđanh phân rẻ giữa bạn và sức lôi kéo đó?